Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Wie was het die de eerste noodlottige tomaat wierp die de revolutie van ‘La Tomatina’ ontketende? In werkelijkheid weet niemand dat. Misschien was het een opstand tegen Franco, of een uit de hand gelopen carnavalsoptocht. Volgens de meest gangbare versie van het verhaal, hadden, tijdens het festival van ‘Los Gigantes’ van 1945 (een optocht bestaande uit reusachtige poppen die gemaakt zijn van papier maché), enkele mensen van de plaatselijke bevolking hun zinnen erop gezet om de aandacht te trekken door een handgemeen te ensceneren. Vlakbij kwamen zij een kar tegen die geladen was met groenten, en begonnen met rijpe tomaten te gooien. Onschuldige toeschouwers raakten erbij betrokken totdat het uiteindelijk een grote verwarring werd van fruit dat in het rond vloog. De aanstichters werden ertoe verplicht om de tomatenhandelaren een vergoeding te betalen, maar dat lette niet dat er meerdere gevechten met tomaten zich voordeden – en een nieuwe traditie werd geboren. Uit angst voor een escalatie in deze, vaardigden de autoriteiten tijdens de jaren 50 een serie van verboden uit, dan versoepelden ze deze, om ze vervolgens in ere te herstellen. In het jaar 1951, werd iedere burger die deze verordeningen trotseerde gevangengezet totdat verontwaardigde stemmen opgingen om hun vrijlating te eisen. Het meest bekende geval van brutaliteit jegens de verboden vond in 1957 plaats, toen de voorstanders van de tomatengevechten een nepbegrafenis hielden, compleet met doodskist en optocht. Na 1957 besloot de plaatselijke overheid om te rollen met de stoten; zij stelden grondregels op en lieten de dwaze traditie doorgaan. Hoewel de tomaten de centrale plaats innemen in het gebeuren, eindigt het weeklange festival met een slotconfrontatie. De beschermheiligen van Buñol, de Heilige Maagd Maria en San Luis Bertrand, worden geëerd met optochten door de straten, muziek en vuurwerken op de vrolijke Spaanse manier. Om kracht op te bouwen voor de aanstaande knokpartij, wordt een reuzepaella (van epische proporties) opgediend op de vooravond van de slag, en etaleert een iconische Valenciaanse schotel bestaande uit rijst, zeevoedsel, saffraan en olijfolie. Vandaag de dag, heeft dit uitbundige festival aan enige ordentelijkheid gewonnen. De organisatoren hebben het zo ver gekregen dat er onappetijtelijk smakende tomaten gekweekt worden, juist voor de jaarlijkse gelegenheid. De aftrap voor de feestelijkheden is rond 10 uur ’s ochtends, als er een wedstrijd is voor de deelnemers om een ham te grijpen die bevestigd is bovenaan een vettige paal. Toeschouwers spuiten de grabbelaars met water, terwijl zij zingen en dansen in de straten. Als de kerkklok de middag inluidt, rijden vrachtauto’s volgeladen met tomaten de stad in, terwijl er ‘To-ma-ten, to-ma-ten’ gescandeerd wordt tot aan een denderende crescendo. Dan, bij het afvuren van een watercanon, begint het hoofdevenement. Groen licht wordt bij deze gegeven voor het verpletteren en lanceren van tomaten in all-out aanvallen tegen andere deelnemers. Lange afstandswerpers van tomaten, oog-in-oog moordenaren, en zij die middenafstands hoekslagen uitdelen. Wat je techniek ook mag zijn, tegen de tijd dat alles voorbij is, ga je er heel anders uitzien (en ga je je heel anders voelen). Bijna een uur later, blijven de in tomaten doordrenkte bommenwerpers spelen in een sponzige ‘salsa-van-de-straat’, met niets meer over dat zelfs op een tomaat lijkt. Een tweede canonsschot geeft het einde van de slag aan. |